Bouwen met de winkel open: 3 maatregelen voor mensen met een beperking
Als we bestaande – met name publieke – locaties vernieuwen, gebeurt dat vaak ‘met de winkel open’. Oftewel: de gebruiksfunctie blijft bestaan, terwijl er ondertussen verbouwd of gebouwd wordt. Prettig, want veel bouwprojecten duren meerdere jaren, dus zomaar sluiten is dan geen optie. Verhuizen ook niet altijd. Tegelijkertijd brengt zo’n verbouwing ook hinder met zich mee. Bijvoorbeeld in de vorm van tijdelijke afsluitingen, omleidingen of verplaatsingen. Voor mensen met een beperking is de hinder groter dan gemiddeld. Als projectorganisatie (opdrachtgever en opdrachtnemer) kun je verschillende maatregelen treffen voor mensen met een visuele, auditieve of motorische beperking.
Waarom tref je maatregelen voor mensen met een beperking?
Ook tijdens een verbouwing wil je dat de publieke ruimte voor iedereen bereikbaar en toegankelijk is op een veilige manier. Daarom tref je al maatregelen om de bouwwerkzaamheden af te schermen van de openbare ruimte, bijvoorbeeld met schuttingen of bouwhekken. Ook zorg je voor bewegwijzering en houd je winkels en voorzieningen bereikbaar (en zichtbaar).
Maar niet iedereen vindt even makkelijk zijn weg rond de bouwplaats, zeker niet als de situatie regelmatig verandert vanwege de bouwfasering. Zo zijn mensen met een visuele beperking afhankelijk van bijvoorbeeld blindegeleidelijnen en brailleteksten, horen of verstaan mensen met een auditieve beperking de omroep niet (goed) en hebben mensen met een motorische beperking last van obstakels op de route of het ontbreken van een lift of hellingbaan (net als mensen met een kinderwagen of rollator overigens).
Los van de maatregelen is het goed om je te realiseren dat mensen met een beperking zomaar afhankelijk kunnen zijn van de publieke voorziening die jij gaat verbouwen. Denk bijvoorbeeld aan het een openbaar vervoer: iemand met een beperking kan niet zomaar in de auto stappen omdat de halte of het station voor hem of haar ontoegankelijk is.
Voorbeelden van maatregelen
1. Testrondes met de doelgroep
Tijdens verschillende stationsverbouwingen liepen we speciale testrondes. Dat deden we met een vaste groep vrijwilligers met verschillende beperkingen, vaak net voordat een nieuwe fase in ging. Met deze groep testten we in de praktijk of de getroffen maatregelen afdoende waren. Kan iedereen overal komen? Kloppen de blindegeleideroutes en staan er geen obstakels op die route? Kun je met de rolstoel overal komen? Geen hoge stoepranden of (te) smalle doorgangen? Is de tijdelijke bewegwijzering duidelijk? Zo niet, dan pasten we nog een en ander aan voordat de nieuwe fase inging. Tijdelijke maatregelen stemden we overigens vooraf ook af met verschillende belangenverenigingen, zoals de Oogvereniging.
2. Voelbare of hoorbare routes
Sommige tijdelijke situaties duren langer dan een paar weken. Het loont dan de moeite om naast de gebruikelijke communicatiemiddelen, zoals omleidingsplattegronden en bewegwijzering, ook te zorgen voor voelbare of hoorbare routes. ProRail maakt bijvoorbeeld gebruik van stationsplattegronden in reliëf en braille. Bij NS kun je voor diverse stations in Nederland de looproute vanaf de ingang van het station naar het gewenste perron beluisteren en ter plaatse volgen. Ook in tijdelijke situaties. Let wel op dat ook deze informatie altijd actueel is!
3. Toegankelijke communicatiemiddelen
Als je nieuwe communicatiemiddelen ontwikkelt voor je project, kun je net zo goed direct rekening houden met de toegankelijkheid ervan. Zorg er in de keuze van de communicatiemiddelenmix al voor dat je rekening houdt met de verschillende doelgroepen. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat mensen je zowel kunnen schrijven (voor doven) als spreken (voor blinden).
Zeker als het gaat om digitale middelen zijn er heel veel mogelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan websites die voorgelezen kunnen worden of waarbij je zelf de lettergrootte kunt bepalen. Of video’s die standaard ondertiteld worden. Wees ook zorgvuldig in de kleurstelling van bijvoorbeeld je omleidingsplattegronden: sommige mensen zien weinig contrast of zien geen of beperkt kleuren. Er zijn heel veel tips online te vinden voor een toegankelijke website.
Bouwen met de winkel open: maatregelen voor mensen met een beperking
Bouw jij met de winkel open? Houd dan rekening met álle doelgroepen die van jouw voorziening gebruik maken. Tref naast de gebruikelijke maatregelen ook maatregelen voor mensen met een visuele, auditieve of motorische beperking, zowel in de fysieke ruimte als in je communicatiemiddelenmix. Welke maatregelen wil jij aan bovenstaand rijtje toevoegen?
