Vermijd vaktaal!
Een tijdje terug kreeg ik een mail van een bewoner: vragen over geluid en de mogelijkheid van schade aan de woning door onze werkzaamheden. Pittige onderwerpen, die niet zo feitelijk zijn als ze op het eerste gezicht lijken. Ik beantwoordde de mail, kreeg al snel reactie terug. De bewoner in kwestie gaf aan dat ze door het gebruik van allerlei vaktaal niet goed begreep wat ik nu eigenlijk zei. Oeps! Ik probeer er altijd heel alert op te zijn, waarschuw anderen er ook voor, en toch trapte ik nu zelf in die valkuil. Ik zette het recht en was het voorval alweer vergeten. Totdat ik dit nieuwsbericht tegenkwam: “Kunstwerk? Vindt u het mooi dan?”
Communiceren in codetaal
Als projectmedewerkers in de bouw- en infrasector gebruiken we heel wat vakjargon: “alleen voor vakgenoten te begrijpen taal” (Van Dale). We praten over TVP’s of TBGN’s, schrijven plannen over BLV, verleggen WRK-leidingen, draaien stalen buispalen in de grond op emplacementen en vergaderen over conditionering, NGE of sonderingen. Herkenbaar toch? Onderling begrijpen we elkaar best aardig, maar de buitenwereld denkt dat we communiceren in codetaal.
Vervelende gevolgen
Die codetaal of vaktaal zorgt ervoor dat onze projectomgeving vaak geen flauw idee wat we met al deze termen en afkortingen bedoelen. En wat dat voor hen betekent qua hinder. Dat heeft gevolgen waar je als project last van kunt krijgen: onbegrip en het verlies van draagvlak.
- Als informatie niet duidelijk is haal je jezelf een hoop werk op de hals, simpelweg omdat de ontvanger vragen zal stellen. Dat is overigens het minst vervelende gevolg. Ook kan er onbegrip ontstaan, met mogelijke weerstand tegen de betrokken organisaties en het project als gevolg.
- Waar we met omgevingsmanagement en omgevingscommunicatie bouwen aan relaties met de buren van het project – “we doen dit samen” – vergroot jargon het wij-zij-gevoel: “Zij van het project interesseren zich niet voor wat wij als bewoners…” Het resultaat? Een verminderd draagvlak en groeiende weerstand.
- Als je elkaar niet begrijpt, omdat je langs elkaar heen praat, heb je ieder andere verwachtingen. Gevolg? Iedereen creëert zijn eigen beeld van de situatie, vanuit ieders eigen kijk op de wereld. Vol aannames vaak. Dat is sowieso een feit waar je je van bewust moet zijn. En wat je dus absoluut niet wilt versterken. Verwachtingsmanagement is dus een heel belangrijk doel van bouwcommunicatie, en jargon helpt daar niet bij.
Vermijd vaktaal
Kortom: vaktaal kan de kloof tussen het project enerzijds en de omwonenden anderzijds vergroten. Het is goed om ons daarvan bewust te zijn. Juist draagvlak, begrip en de juiste verwachtingen over en weer maken de realisatie van een bouwproject stukken makkelijker. Ook als je projectmanager, werkvoorbereider, architect of uitvoerder bent. Mijn advies: vermijd vaktaal zoveel als mogelijk. En leg uit wat je bedoelt. Want voor je het weet ben jij trots op een prachtige spoorbrug, maar wacht die omwonende op een heel ander soort ‘kunstwerk’.
